NES games spelen

Nes games spelen via RetroArch in combinatie met EmulationStation is één van de makkelijkste systemen om in te stellen.

Je hebt geen bios files nodig, roms zijn makkelijk te vinden en de controls zijn een makkie.

Ik ga er hier van uit dat RetroArch en EmulationStation dus reeds correct zijn geïnstalleerd op je computer.

Wat is NES ?

Nes staat voor Nintendo Entertainment System. Het was de eerste console van Nintendo. Later zouden er nog vele anderen volgen. Het is een 8-bits systeem dat tegelijk 24 kleuren kon weergeven (woehoew!).

Het systeem is ook in Japan uitgekomen en staat daar ook bekend onder de naam Famicom, een korte naam voor Family Computer. Deze versie had ook een "Disk System" uitbreiding, waarbij floppy's konden worden gebruikt.
Voorlopig ga ik hier niet verder op in omdat zowat alle games in het Japans zijn.

Het NES-systeem maakt gebruik van cartridges die in een opening vooraan moesten worden ingeplugd.

Wat zijn top NES games?

Uiteraard is een "topgame" eerder een persoonlijke voorkeur. Niet iedereen houdt van hetzelfde genre. Maar er zijn toch een aantal favorieten die heel veel mensen kunnen bekoren :

• Batman : The Videogame
• Disney's DuckTales
• Little Nemo : The Dreammaster
• Mega Man
• Gradius
• The Legend of Zelda
• Adventure Island II
• Excitebike
• Super Mario Bros.
• Contra Dr. Mario
• Salamander
• River City Ransom
• ...

Wie een beetje gaat rondneuzen op internet vindt tientallen lijstjes met stuk voor stuk top NESgames.

Nes rom files

Ik kan je niet helpen aan NES roms. Google wel ;-)

Het eerste wat we moeten doen is onze NES rom bestanden in de juiste map plaatsen. Ikzelf gebruik de map ~/games/roms/nes.

Als je je roms hebt gedownload zijn die bijna altijd ingepakt in een zip-bestand (of een 7z). Met het gratis programma 7-zip kun je deze bestanden makkelijk uitpakken. Na het uitpakken kun je de zip-bestanden weer verwijderen.

De ervaring heeft me geleerd dat het uitpakken van NES roms eigenlijk niet nodig is, maar toch beter is. Sommige games doen nogal moeilijk als ze in het zip-formaat ingepakt blijven.

Welke core gebruiken voor NES roms ?

In RetroArch zijn er drie cores (= emulators) die je kunt gebruiken. Nestopia heeft de voorkeur. Die bootst een NES het beste na. Bovendien is deze emulator ook geschikt om Famicom roms af te spelen (op voorwaarde dat je ook een BIOS-bestand gebruikt). Maar zoals ik al eerder zei : voorlopig laat ik Famicom Disk System even links liggen.

Naast Nestopia is er ook fceumm en QuickNES.

Welke bestandsextensies?

NES of nes

Welke BIOS voor NES ?

NES games hebben geen nood aan een bios-bestand. Famicom Disk System wel (disksys.rom)

De praktijk !

Plaats de bestanden met de extensie .nes (of .NES) in de juiste map.

Open nu je bestand es_systems.cfg, want dat gaan we aanvullen met de parameters voor ons NES-systeem. Dit bestand staat in de map van emulationstation.

Voor Windows-gebruikers

http://pastebin.com/WyuXNLaU

Voor Linux-gebruikers :

http://pastebin.com/uasjaTDr

Bewaar nu je es_systems.cfg bestand.

Hier een voorbeeld uit de Linux-versie van es_systems.cfg :

Start nu EmulationStation op. Als het de eerste keer is, zal je wel eerst je controller moeten configureren, maar dat is een makkie.

Als alles goed is zou je nu je NES-systeem moeten zien in EmulationStation.

Een druk op de A-knop (uiterst rechts op je rechterknoppenreeks) zal je naar je lijst met games brengen.

Kies je favoriete game eruit en druk opnieuw op de A-knop.

Et voilà. The magic happens : je kunt je NES games spelen.

Wat als er aanpassingen moeten gebeuren?

Als je het stappenplan hebt gevolgd, zouden er geen problemen mogen zijn. Maar zo af en toe is het toch nodig om één en ander aan te passen. Geen probleem, dat is een makkie.

Eenmaal je game is opgestart kun je steeds op F1 drukken om de instellingen van RetroArch te bereiken.

Volg de stappen opnieuw van de post Voor de eerste keer RetroArch en alles zou moeten werken.

Controller instellen in EmulationStation

Als je EmulationStation voor de allereerste keer wil opstarten, zul je meteen een waarschuwing te zien krijgen dat je nog geen controller hebt ingesteld.

Hoog tijd dus om er eentje aan te sluiten.

EmulationStation kan overweg met tientallen soorten controllers. Dus de kans dat die van jou zal werken is heel groot. Zelf vind ik een Playstation 2 en 3 controller het beste werken.

Als je controller is aangesloten, druk je een paar seconden op een willekeurig toets en kun je vervolgens alle knoppen instellen.

Voilà! Meer is er niet aan. Voortaan kun je EmulationStation volledig bedienen met de controller.

Nog een kleine opmerking : Als je een Playstation 2 controller gebruikt, dan moet je wel eerst de controller aanzetten door op het kleine knopje te drukken om de analoge stick aan te zetten.

Bovendien zul je voor dit soort controller ook een adaptertje moeten gebruiken om de controller te kunnen aansluiten op een usb-poort.

De eerste keer RetroArch

Wie tot nu toe de stappen correct heeft gevolgd zou zowel EmulationStation als RetroArch geïnstalleerd moeten hebben op de PC.

Om nu direct te beginnen met retrogames te spelen, is het nog nét iets te vroeg. Ook al is de verleiding wellicht zeer groot :-)

We zorgen er beter voor dat we alle basisinstellingen eerst tiptop in orde staan zodat we ons later veel ellende uitsparen.

Het opstarten van RetroArch in Windows doe je door te dubbelklikken op het bestand retroarch.exe in de map :

C:/Gebruikers/Gebruikersnaam/.emulationsstation/systems/retroarch

Linuxgebruikers kunnen een Terminalvenster openen (CTRL + ALT + T) en gewoonweg het volgende commando in te tikken :

retroarch

Voor het eerst zien we (eindelijk) RetroArch in actie. We zien een menu dat veel weg heeft van het menu dat werd gebruikt op een Sony PSP.

RetroArch bedienen met het toetsenbord

RA heeft echt een rare en ietwat onwennige manier om te bedienen met knoppen. Enerzijds zijn er de pijltjestoetsen om naar boven, onder, links en rechts te gaan. Anderzijds gebruik je de x-toets om te bevestigen en de z-toets om te annuleren. Onthou dit goed, want de kans dat je dit vlug weer vergeet is reëel.

Hoe zit het RA-menu in elkaar?

Het menu van RetroArch is een heus doolhof. Er zijn dan ook letterlijk honderden instellingen die kunnen gewijzigd worden. Maat gelukkig hebben wij reeds EmulationStation geïnstalleerd. Dat zal de bediening straks véél makkelijker maken.

Maar toch moeten we eerst door de zure appel die RetroArch heet.

Als RA voor het eerst wordt gestart, belanden we in het hoofdmenu :

Als we 1x op het pijltje naar rechts drukken, komen we terecht in het menu waar alle instellingen zich bevinden :

De icoontjes die zich meer naar rechts bevinden dienen om retrogames te kunnen spelen vanuit RetroArch zelf. Dus zonder een grafische frontend (in ons geval dus EmulationStation). Wij gaan dit niet gebruiken, dus die icoontjes hebben wij niet nodig. Alleen het hoofdmenu en de instellingen zijn belangrijk voor ons.

RetroArch bedienen met een controller

RA kun je dus perfect bedienen met een toetsenbord : pijltjestoetsen, de x-toets en de z-toets. Maar een controller gebruiken is stukken handiger. RA heeft een configuratiebestand waar tientallen controllers al op voorhand zijn ingesteld.

Toch is het beter om nog even de procedure te doorlopen om zeker te zijn dat alles naar behoren werkt.

Wat belangrijk is om te onthouden is het feit dat RA ervan uit gaan dat we Nintendo NES controller gebruiken, tenminste wat de layout ervan betreft. Dit houdt in dat de A-knop van de controller de x-toets op het toetsenbord vervangt en de B-knop de z-toets van het toetsenbord.

Vooral voor mensen die uit het PlayStation 1-tijdperk komen zullen dit verwarrend vinden. Daar was de belangrijkste toets immer de onderste van de vier rechterknoppen. Hier staat deze knop net voor de opdracht "annuleren". Maar met onderstaande methode kun jij de knoppen instellen zoals jij dat het liefste hebt.

Sluit je controller aan op een usb-poort van je PC. Ga nu naar Settings > Input > Input User 1 Binds > User 1 Bind All.

Op deze manier kun je nu alle toetsen van je controller configureren. Je zult merken dat je scherm donkerder wordt en RA je vraagt om de toetsen in te drukken die je worden gevraagd. Als je een fout hebt begaan, kun je steeds de procedure opnieuw doorlopen.

Deze procedure is niet alleen belangrijk om het RetroArch-menu te kunnen bedienen, het dient ook als basis voor de retrogames die je later zult spelen.

Blijf in hetzelfde menu om een controller te gebruiken die ook analoge sticks heeft (zoals bijvoorbeeld een PS2/3/4-controller). Ga naar helemaal bovenaan. Kies daar onderstaande instellingen (met links / rechts kun je dit wijzigen) :

Keer nu terug (met je B-toets op de controller) tot op het niveau Settings > Input. Hier is nog een heel belangrijke instelling : Menu Toggle Gamepad Combo. Hier kun je een bepaalde toetsencombinatie ingeven die je wil gebruiken om te switchen tussen het spelen van games en het openen van dit RetroArch-menu.

Als je een gamecontroller gebruikt met analoge sticks, dan is de combinatie L3 en R3 het handigste denk ik. Dat is dus het indrukken van beide analoge sticks.

Uiteraard ben jij volledig vrij in het kiezen van de combinatie die je wenst.

Een paar updates

Nu is het tijd om onze installatie te voorzien van een paar updates. Niet verplicht, maar zeker en vast aan te raden!

Ga naar het hoofdmenu en kies de optie Online Updater.

Ik raad je aan om meteen alle updates te kiezen :

• Update Autoconfig Profiles : dit zal het bestand updaten waarin reeds tientallen controller zijn voorgeconfigureerd
• Update Cheats : dit zijn cheats die je kunt gebruiken voor bepaalde retrogames. Als je geen voorstander bent van af en toe eens valsspelen kun je deze optie best overslaan.
• Update Databases : dit is een bestand waarim allerlei informatie wordt verzameld over de games zelf.
• Update Overlays : Dit is een verzameling van schermen die overheen je spel worden 'gelegd'. Zo kun je een GameBoy Advance overlay gebruiken om een 'echte' GameBoy Advance console op je scherm te zien. Zeker aan te raden om dit te upadten!
• Update Cg Shaders : dit is een verzameling van schermeffecten waardoor je scherm de textuur krijgt van zoals het er jaren terug moet hebben uitgezien. 
• Update GLSL Shaders : dit zijn shaders die aangewend worden als de bovenstaande shaders niet werken (vooral gebruikt bij Linux en Android).

De juiste mappen instellen

Persoonlijk vind ik de mappenstructuur die RA gebruikt niet altijd even gelukkig gekozen. Daarom gaan we enkel standaardmappen veranderen naar de mappen die we eerder hebben aangemaakt (bij het installeren van EmulationStation). Als je deze mappen nog niet hebt kun je ze nu nog aanmaken. als je de mappenstructuur van Retroarch wél ok vindt, dan kun je deze stap dus overslaan.

Ga naar Settings > Directory (helemaal onderaan).

Ikzelf kies ervoor om eventuele BIOS-bestanden (bijvoorbeeld voor PSX en GameBoy Advance) zo dicht mogelijk bij m'n games te bewaren in de map Games. Daarom maakte ik eerder de volgende mappen aan :

Nu gaan we dus ook instellen in RA dat de bovenstaande bios-map moet gekozen worden.

In Linux is dit voor mij de map home/gebruikersnaam/games/bios. In Windows is dat C:/gebruikers/gebruikersnaam/games/bios.

Je eindigt het pad steeds met <Use This Directory>. Het resultaat (hier in Linux) :

Doe nu hetzelfde voor screenshots :

Videoinstellingen aanpassen

Nog even jongens en meisjes! Nu gaan we ook enkele videosettings instellen. Ga dus naar Settings > Video. Hier zetten we Use Fullscreen Mode op On en Windowed Fullscreen Mode op Off.

De instellingen bewaren

Wel handig natuurlijk dat RA weet dat er een bestand moet worden aangemaakt voor elke core (= emulator) die je gebruikt. De instellingen voor het spelen van een Gameboy spelletje moeten nu eenmaal anders zijn dan de instellingen voor een PSX-spel.

Ga naar Settings > Configuration en zet alle schuivertjes op 'on'. Zeker de eerste twee!

Afsluiten

Het is belangrijk om nu op een correcte manier af te sluiten. Enkel op deze manier zullen alle bovenstaand instellingen die we hebben aangepast ook op de juiste wijze worden bewaard.

Ga naar je hoofdmenu en kies Quit RetroArch.

En nu?

Ziezo RetroArch is correct ingesteld en nu kunnen we eindelijk beginnen met gamen! Uiteraard wel eerst zorgen voor de juiste rom-bestanden, maar dat komt later.

RetroArch installeren (Linux Mint)

RetroArch is een verzameling van allerlei emulators. De makers noemen het liever 'cores', maar het zijn dus gewoon emulators. De reden dat RetroArch zo onmisbaar is, is de tijdswinst die je ermee boekt. Je kunt namelijk instellingen aanpassen in een soort menu dat PSP-gamers zeker zullen herkennen.

En dat aanpassen is heel makkelijk eenmaal je een beetje de weg weet doorheen dit menu.

In feite zou je RetroArch kunnen gebruiken zonder een grafische schil omheen (EmulationStation bvb).

Maar voor de speelbaarheid gaan we toch maar kiezen voor RetroArch als motor en EmulationStation als menu dat makkelijk te bedienen is.

Om RetroArch te gebruiken in Linux Mint 17 is het best dat je eerst EmulationStation installeert. Hoe je dat doet kun je hier nog eens nalezen.

Downloaden van RetroArch

Windows gebruikers zullen zich nu even in het haar krabben. Software installeren in Linux kan op een heel andere manier dan dat zij gewoon zijn. In Linux kun je vaak veel sneller werken door een paar commando's in te tikken in het Terminalvenster.

Als je EmulationStation al hebt geïnstalleerd, heb je al een eerste kennis gemaakt met dit Terminalvenster. 

Geef onderstaande commando's in :

sudo add-apt-repository ppa:libretro/stable

Er zal om je wachtwoord worden gevraagd. Eenmaal je dit intikt, zal je de cursor niet opschuiven. Dit is compleet normaal. Druk gewoon op Enter als je het wachtwoord hebt ingegeven.

Druk nogmaals op Enter om de installatie "klaar te zetten".

Met volgende commando krijgen alle nodige paketten eerst een update.

sudo apt-get update

Nu nog de eigenlijke installatie :

sudo apt-get install retroarch* libretro*

Er komt een heleboel tekst voorbij. Op een gegevens moment moet je gewoon bevestigen door op de j-toets te drukken.

Linux gaat nu aan de slag met alle nodige cores en andere zaken te installeren.

Ziezo, als je de stappen correct hebt gevolgd, heb je nu EmulationStation én RetroArch geïnstalleerd op je Linux Mint computer.

De volgende stap is om alles voor de eerste keer op te starten.

EmulationStation installeren (Linux Mint)

EmulationStation (= ES) is een frontend dat bovenop de volledige installatie rust. De meest beginners hebben het een beetje moeilijk om alle begrippen te begrijpen. Er zijn cores, RetroArch, EmulationStation, Launchbox,...

Op deze pagina kun je nagaan wat alle begrippen allemaal precies betekenen en waarvoor je ze nodig hebt.

Eigenlijk is ES niet meer dan een menu waardoor je alle retrogames makkelijk kunt uitkiezen, ongeacht het systeem dat je wil spelen.

Het is belangrijk om te beseffen dat ES kan worden bediend met een gamecontroller. Maar het instellen van je controller om ES te gebruiken heeft niks te maken met de instellingen om diezelfde controller te gebruiken in de games zelf.

Wie een collectie retrogames heeft staan op de computer, kan eigenlijk niet zonder deze frontend om alles netjes te organiseren.

O jee, Linux?

Zelfs al ben je heel onervaren met Linux, je zult zien dat het een ideaal besturingssysteem is om games te emuleren. Werken met Linux scheelt eigenlijk niet héél veel van Windows.

In dit voorbeeld ga ik Linux Mint 17.3 gebruiken. Er zijn letterlijk nog honderden andere versies van Linux (of distro's zoals de gebruikers vaak zeggen). Linux Mint is zeer stabiel en heel vriendelijk tegenover de allergrootste Linux newbies. Dus een ideale keuze, lijkt me.

Een groot verschil tussen Linux en Windows is het gebruik van een commandoregel. In Linux kan je vaak sneller werken door een paar commando's in te tikken dan wanneer je met je muis rondklikt. Voor wie het niet gewoon is, is het vaak nogal intimiderend. Maar geloof me vrij, je hoeft niet per se te weten wat je intikt. Al is het uiteraard wel ten zeerste aan te raden.

Wie gewoon een nieuw retrogaming-systeempje wil opzetten is vaak beter (en veel goedkoper) af door Linux te installeren.

Aan de slag!

Ik ga hier uit van de situatie was dat Linux Mint reeds is geïnstalleerd op je computer en dat je ook alle updates hebt geïnstalleerd.

In tegenstelling tot Windows gaan we hier niet een bestandje downloaden en even dubbelklikken. We gaan te werk als de échte (kuch) Linuxgebruikers en gaan de commandoregel gebruiken. In Linux Mint is er reeds een snelkoppeling voorzien in de taakbalk onderaan. Deze commandoregel noemen we eigenlijk een 'Terminalvenster'. Klik dus op het icoontje :

Met het eerste commando dat we gaan invoeren, vertellen we aan de computer dat we een bron gaan toevoegen waar bepaalde software is te vinden. In Linuxtermen noemen we dat een 'ppa'. Het commando wordt vooraf gegaan door het woord sudo. Dit is te vergelijken als iets doen als administrator op een Windows-computer.

Een belangrijke regel die je zeker en vast moet onthouden als je met Linux werkt : Linux maakt onderscheid tussen kleine en hoofdletters. Zeer belangrijk! Dus downloads is niet hetzelfde als Downloads !

Eerst en vooral gaan we dus een softwarebron (een ppa) toevoegen. Tik onderstaande commando in :

Let goed op alle spaties! Nadat je het commando hebt ingetikt, druk je op Enter. Je zult merken dat Linux nu het paswoord vraagt van je gebruiker. Als je dit intikt zul je zien dat je cursor niet opschuift. Dit volkomen normaal. Tik gewoon je paswoord in en druk nogmaals op Enter.

Linux zal ons nu waarschuwen dat we een ppa willen toevoegen. Uiteraard willen we verder gaan :

Dus nogmaals drukken we Enter om de werkelijke installatie te beginnen.

De volgende stap is om onze lijst van softwarebronnen (de ppa's) te verversen. Dat doen we met volgende opdracht :

Linux zal ons nu vertellen welke wijzigingen er allemaal zullen worden doorgevoerd. Ga gewoon akkoord door op j te drukken, gevolgd door Enter.

En nu komt de eigenlijke installatie van EmulationStation. Geef volgende opdracht in :

Dit commando geeft de opdracht om EmulationStation te installeren, samen met de bestanden die nodig zijn ( = theme). Later zullen we nog andere themes toevoegen, ook al is dit zeker geen verplichting.

De laatste stap is een heel belangrijke! Ook al hebben we nu eigenlijk nog niks om mee te beginnen, we zullen toch ES eens moeten opstarten. Op die manier worden de nodige mappen aangemaakt in ons systeem. Hiervoor geef je gewoon de opdracht emulationstation in :

ES zal opstarten en je een foutmelding geven. Daarvan trekken we ons voorlopig niks aan. Met een druk op de Esc-toets sluiten we terug EmulationStation.

In Windows hebben we de Verkenner. In Linux noemen we dat bestandbeheer. Ook hiervoor is reeds een icoontje voorzien in de taakbalk :

Als je hierop drukt opent je bestandsbeheer in je 'Persoonlijke map'. Het is een beetje te vergelijken met Mijn Documenten in Windows. Je ziet meteen een paar standaardmappen die je ook wel zult herkennen van Windows : Downloads, Afbeeldingen, Muziek,... Jammer genoeg geen spoor te bekennen van EmulationStation. De reden daarvoor is omdat deze map een verborgen map is. In Linux is er een heel eenvoudige manier om deze zichtbaar te maken : CTRL + H.

En nu zie je de bewuste map wél staan :

Je merkt dat verborgen mappen trouwens altijd met een puntje beginnen. In Windows is dit niet het geval. Maar eenmaal je de truuk met CTRL + H weet, wordt het allemaal wel heel eenvoudig. Toch?

We nemen een kijkje in de map en zien volgende :

Het logbestand es_log.txt is van weinig belang. Dat laten we dus gewoon gerust. Wat echter wél van belang is, is het andere bestand : es_systems.cfg. Hier komen we meteen ook aan het moeilijkste stuk van de hele installatie. Waarom? Het overlapt eigenlijk een beetje de volgende stap (RetroArch installeren).

Het bestand es_systems.cfg is een bestand dat ES duidelijk maakt waar de retrogames zich bevinden op onze computer en welke emulator ( = core) er moet worden gestart.

Maar zolang RetroArch niet geïnstalleerd is, weten we ook nog niet waar de emulators zich precies bevinden. Daarom bespreken we het aanmaken van es_systems.cfg in een aparte post.

Het is gewoon belangrijk dat je weet waar het zich bevindt en waarvoor het dient.

De juiste mappen

Een volgende stap is het aanmaken van de juiste mappen. Maat het hier niet ingewikkeld! Probeer het warm water niet opnieuw uit te vinden. Ikzelf gebruik onderstaande structuur. Maar je bent uiteraard vrij de indeling aan te maken zoals jij dat verkiest.

Ik begin in mijn persoonlijke map met een nieuwe map aan te maken met de games. Ik gebruik met opzet geen hoofdletters, want Linux maakt een onderscheid tussen kleine en hoofdletters. Dan is het gebruik van kleine letters dus wel handig.

Daarna maak ik in deze map 3 submappen : roms, bios en screenshots :

Nog even volhouden, we zijn er bijna. In de map roms moeten we nu opnieuw allemaal submappen aanmaken. Het is de bedoeling dat er voor elk systeem dat jij wil emuleren een apart nieuw mapje aanmaakt.

Als er systemen zijn waarvan je op voorhand weet dat je ze niet gaat gebruiken, hoef je de bewuste map uiteraard niet aan te maken. Aan de andere kant : het kan ook geen kwaad. ES negeert toch rom-mappen die leeg zijn.

In deze mappen komen dus je games (roms) te staan. Allemaal netjes gesorteerd volgens systeem.

Laat je niet misleiden door de namen die je tegenkomt. Een PlayStation 4 ga je niet zomaar emuleren op een mini-pc van 150 euro of op een reserve pc. Andere systemen zijn dan weer geen onderdeel van RetroArch. Maar dat wil niet zeggen dat ze niet in ES passen!

Hieronder zijn de aanbevolen namen voor de mappen :

• 3do
• amiga
• amstradcpc
• apple2
• arcade
• atari800
• atari2600
• atari5200
• atari7800
• atarilynx
• atarist
• atarijaguar
• atarijaguarcd
• atarixe
• colecovision
• c64 = commodore 64
• intellivision
• macintosh
• xbox
• xbox360
• msx
• neogeo
• ngp = neo geo pocket
• ngpc = neo geo pocket color
• n3ds = nintendo 3DS
• n64 = nintendo 64
• nds = nintendo DS
• nes = nintendo entertainment system
• gb = game boy 
• gba = game boy advance
• gbc = game boy color
• gc = gamecube
• wii
• wiiu
• pc
• sega32x
• segacd
• dreamcast
• gamegear
• genesis = sega genesis
• mastersystem = sega master system
• megadrive = sega megadrive
• saturn = sega saturn
• psx = PlayStation 1
• ps2
• ps3
• ps4
• psvita
• psp = playstation portable
• snes = super nintendo entertainment system
• pcengine = turbografx-16/pcengine
• wonderswan
• wonderswancolor
• zxspectrum